by Izrael to niewielkie państwo, które liczy niecałe 21 tys. km2 z liczbą ludności nieprzekraczającą 10 mln mieszkańców. Izrael to kraj kontrastów, prawdziwy tygiel kultur, religii i narodów.
Najważniejszym punktem Izraela jest Jerozolima. Święte miasto trzech religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Miasto nieposiadające uregulowanego statusu prawnego. Odwiedzane każdego roku przez miliony turystów i mieszkańców. Nie ma drugiego tak symbolicznego miejsca na ziemi, otoczonego niezliczoną liczbą zabytków z niezwykłym Starym Miastem na czele.
Zapraszam was na krótki wypad do tego pięknego miasta!
Do Jerozolimy z Polski możemy dostać się samolotem np. linii WIZZ Air (bezpośrednie loty z kilku miast w Polsce). Lądujemy na lotnisku Ben Guriona, z którego dojedziemy komunikacją miejską do Tel Awiwu oraz do Jerozolimy. Z własnego doświadczenia polecam pociąg, którym w ok. 40 minut dostaniemy się do centrum Jerozolimy. Już na samym początku czeka was pewnego rodzaju przygoda — dworzec Yitzhak Navon to jedna z najgłębszych stacji na świecie, znajdująca się 80 metrów pod ziemią! Dostanie się na samą górę przez stromo wznoszące się ruchome schody to nie lada gratka!
Jerozolima jest miastem rozległym, większość turystów odwiedza jednak przeważnie Stare Miasto oraz kilka miejsc w sąsiedztwie, choć to błąd! Wszystko jednak po kolei!
Stare Miasto w Jerozolimie
Stare Miasto dzieli się na cztery dzielnice: chrześcijańska, armeńską, żydowską i muzułmańską.
Wchodząc do Starego Miasta przez Bramę Jafy, znajdujemy się od razu w dzielnicy chrześcijańskiej. Już tutaj możemy przyjrzeć się potężnym fortyfikacjom, jakie otaczają stare zabudowania miasta. Udając się prosto ulicą Dawida, dochodzimy do najważniejszej dla chrześcijan budowli — Bazyliki Grobu Świętego. To tutaj znajduje się Golgota, skała na której, zgodnie z tradycją ukrzyżowano Jezusa oraz grobowiec, w którym złożono Jego ciało. Sama Bazylika otoczona jest licznymi klasztorami i monastyrami jak np. kaplica Aleksandra Newskiego, luterański Kościół Zbawiciela czy też meczet Omara.
Prosto z dzielnicy chrześcijańskiej możemy skierować się do dzielnicy ormiańskiej, gdzie warto zwiedzić Wieże Dawida oraz ormiańską katedrę św. Jakuba. Wychodząc z dzielnicy ormiańskiej przez Bramę Syjonu, znajdujemy się na szczycie Góry Syjon, na którym znajduje się Kościół Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny oraz Wieczernik, w którym według tradycji Jezus miał spożywać z apostołami ostatnią wieczerzę. Obecnie tuż obok znajduje się grobowiec legendarnego króla Dawida, jedno z najważniejszych miejsc dla wyznawców judaizmu.
Dzielnica muzułmańska to przede wszystkim wąskie uliczki, zamienione w jedno wielkie targowisko. Jest to największa z dzielnic z górującym nad Starym Miastem Wzgórzem Świątynnym. Centralną część wzgórza zajmuje meczet Kopuła na Skale. Niestety wnętrze dostępne jest tylko dla muzułmanów. Podobnie jest z mieszczącym się obok, niewysokim, ale zajmującym wielką przestrzeń meczetem Al-Aksa. Zwiedzając Wzgórze Świątynne warto zwrócić uwagę na Złotą Bramę, przez którą zgodnie z wierzeniami Żydów, ma przejść Mesjasz, który zapoczątkuje panowanie Królestwa Bożego na Ziemi. Opuszczając Wzgórze i zmierzając głębiej w stronę Starego Miasta, docieramy do początków Via Dolorosa (droga krzyżowa).
W dzielnicy żydowskiej obok handlowej ulicy Ha Cardo, synagogi Ramban oraz czterech synagog sefardyjskich znajduje się najważniejsze miejsce judaizmu — Ściana Płaczu. Jest to jedyny ocalały fragment świątyni jerozolimskiej, przed którym Żydzi modlą się, jednocześnie zostawiając w szczelinach muru karteczki z prośbami do Boga. Szczególnym przeżyciem jest obecność w okolicach muru podczas cotygodniowego szabatu i możliwość uczestniczenia w nim wraz z tysiącami wyznawców judaizmu. Tuż obok rozległego placu przed Ścianą Płaczu znajduje się park archeologiczny oraz tunele i podziemne pomieszczenia pod Wzgórzem Świątynnym.
Wychodząc przez Bramę Lwów, możemy udać się wprost na Górę Oliwną, która jest znakomitym punktem widokowym nie tylko na cmentarze żydowskie i muzułmańskie oraz gaje oliwne, ale przede wszystkim na ikoniczną panoramę Starego Miasta z charakterystyczną Kopułą na Skale. Na Górze Oliwnej możemy zwiedzić kościół Pater Noster, cerkiew Św. Marii Magdaleny, kościół Wszystkich Narodów (w którym znajduje się skała, przed którą modlił się Jezus w noc przed pojmaniem) oraz fragment Ogrodu Oliwnego zwanego Getsemani. U podnóża góry znajduje się kościół Grobu Matki Boskiej, w którym znajduje się skalna półka, na której leżeć miało ciało Matki Boskiej. Schodząc w dół wzdłuż kościoła Wszystkich Narodów, możemy podziwiać monumentalne grobowce oraz dotrzeć do wykopalisk archeologicznych Miasta Dawida — to tutaj znajdowała się najstarsza dzielnica Jerozolimy.
Inne atrakcje Jerozolimy
Stare Miasto warto również opuścić przez Bramę Damasceńską, do której prowadzi ulica El-Wad będąca jednym wielkim krytym ciągiem handlowym. Brama Damasceńska to chyba najwspanialsza z bram Starego Miasta i warto przyjrzeć się jej architekturze. To tutaj idąc wzdłuż muru okalającego Stare Miasto, po zewnętrznej jego stronie, dojdziemy do dworca autobusowego, z którego dostaniemy się do różnych miejscowości w Autonomii Palestyńskiej, w tym do Betlejem, gdzie możemy zwiedzić jedno z najważniejszych miejsc dla religii chrześcijańskiej — Bazylikę Narodzenia Pańskiego. Jednak sam pobyt w Palestynie, możliwość zagłębienia się w ciasne i puste uliczki, kontakt z egzotyczną i prawdziwie arabską atmosferą, podziwianie słynnego muru otaczającego autonomię, a także przejście przez ponure przejście graniczne łączące dwie skonfliktowane ze sobą strony jest przygodą samą w sobie.
Poza głównym atrakcjami znajdującymi się w sercu bądź obok Starego Miasta warto odwiedzić dzielnicę Mea Sherim. Jest to dzielnica zamieszkana przez ortodoksyjnych wyznawców judaizmu, chasydów i haredim. Jeśli zawsze zastanawialiście się, jak mogło wyglądać życie w przedwojennym żydowski sztetlu w Polsce, tutaj macie możliwość bycia tego świadkami. Mężczyźni w pończochach, chałatach, sztrajmłach, kobiety ubrane na czarno, z gromadką dzieci to praktycznie jedyny możliwy widok. Udając się tam, pamiętajmy o skromnym ubiorze i nierobieniu nachalnych zdjęć. Poza tym nie ma czego się obawiać! Jeśli tylko uszanujemy kulturę i zwyczaje mieszkańców, możemy spokojnie zatopić się w tutejszych sklepach i warsztatach.
Drugim ważnym miejscem godnym uwagi jest Instytut Yad Vashem, w którym mieści się Muzeum Historii Holocaustu oraz słynna aleja Sprawiedliwych wśród Narodów Świata z drzewkami upamiętniającymi osoby, które, narażając własne życie, ratowały Żydów w czasie wojny. Muzeum jest bezpłatne, warto jednak dokonać wcześniejszej rezerwacji online.
Jerozolima stanowi też dobrą bazę wypadową nad Morze Martwe oraz do Masady, gdzie na samotnej i potężnej skale możemy zwiedzać ruiny żydowskiej twierdzy.
O tym pamiętaj przed wyjazdem do Izraela
Wybierając się do Izraela i Jerozolimy, warto przede wszystkim pamiętać o żydowskich świętach. Nie tylko o cotygodniowym szabacie, ale również o wydarzeniach upamiętniających historię Żydów i judaizmu. Wtedy niestety nie będziemy w stanie skorzystać z komunikacji zbiorowej ani zrobić zakupów w sklepach żydowskich. Nie dotyczy to oczywiście społeczeństwa arabskiego i samej Palestyny. Jeśli więc nie chcemy za jeden kurs taksówką na lotnisko zapłacić ponad 200 zł, warto zerknąć w kalendarz.
Oprócz kalendarza należy pamiętać również o tym, że Izrael jest drogim państwem. Większość produktów żywnościowych jest dość droga i należy wziąć to pod uwagę, planując wyjazdowy budżet. I rzecz może najważniejsza, pomimo licznych kontroli czy służb pilnujących porządku Izrael, jak i poszczególne miasta jest bardzo bezpieczny. Ani przez moment podczas tygodniowego pobytu nie czułam się zagrożona.
Mam nadzieję, że zachęciłem was do odwiedzin w tym przepięknym miejscu! Jeśli tak to nie zwlekajcie! Rezerwujcie bilety i udajcie się w niesamowitą przygodę! Shalom!
